Zo ontstaat slaap in je ogen

Wat je nog niet wist over slaap, oogafscheiding of slaapzand

Iedereen wordt er bijna dagelijks mee wakker: slaap in de ogen. We noemen het ook wel slaapzand of oogafscheiding. Als kind wordt aan je verteld dat Klaas Vaak dit zand ‘s avonds in je ogen strooit, waardoor je lekker kunt slapen. De waarheid ligt echter anders. Waardoor ontstaat slaap in de ogen precies, wat is de functie en wat zegt het over je gezondheid? Simone Stad van Specsavers legt uit.

Het goedje dat je na het ontwaken uit je ogen wrijft, heeft een veelzijdige samenstelling. Op een rij:

• Oogafscheiding of oogslaap bestaat uit slijm, olie, dode huidcellen, opgedroogd traanvocht en ander vuil.
• Om goed te kunnen functioneren, moeten je ogen altijd vochtig zijn. Ze worden tegen droogheid beschermd door het zogeheten traanfilm, dat uit drie lagen bestaat: de buitenste lipidenlaag,een middelste waterige laag en de binnenste mucinelaag.
• De ‘klieren van Meibom’ zitten aan de binnenkant van de ooglidrand en produceren een olieachtige substantie dat de buitenste vetlaag van de traanfilm vormt. Meibom zorgt ervoor dat je ogen gesmeerd zijn wanneer je knippert, maar ook dat er niet continu tranen over onze wangen lopen. In de nacht hebben wij meer Meibom op onze ogen. Zodra dit afkoelt, kunnen ontstaan er ‘oogsnotjes’.

Oogmake-up is oogvervuiler
Naast Meibom en opgehoopt vocht, zorgt ook andersoortig vuil voor slaap in onze ogen. Het gebruik van oogmake-up kan de oogafscheiding flink beïnvloeden. Gebruik je bijvoorbeeld fanatiek eyeliner, dan komen deeltjes hiervan in het traanfilm terecht. Maar ook schilfertjes van je mascara of overtollige oogschaduw kan in je oog terechtkomen. Dit zorgt voor ophopingen van vuil, die weer deel zijn van de oogslaap waarmee je ‘s ochtends wakker wordt. Je make-up goed verwijderen aan het einde van de dag, helpt vuilophopingen te voorkomen.

Gezond verschijnsel
Oogslaap is dus een heel natuurlijk fenomeen. Je oog onderhoudt zichzelf en zorgt voor een schone beschermlaag. Volgens Simone Stad, optometrist bij Specsavers, kun je wel iets uit je oogslaap afleiden: “De consistentie van je oogafscheiding zegt iets over je gezondheid. Over het algemeen is oogslaap niet gevaarlijk en hartstikke normaal. Maar aan de verschillende kleuren en hoeveelheden kan je nagaan of er sprake is van een oogziekte of bacterie. Houd dus in de gaten of het van kleur of hoeveelheid verandert en raadpleeg een dokter als je grote verschillen waarneemt.”