Negeren gehoorverlies schaadt man op psychisch en sociaal vlak

Ruim 40 procent mannen had achteraf eerder oplossing voor hoorprobleem willen zoeken

Mannen (55+) onderschatten de impact van gehoorverlies op de kwaliteit van hun leven behoorlijk. Met alle gevolgen van dien, waaronder een vergrote kans op psychische klachten en belemmeringen op sociaal vlak. Hoewel vier op de vijf mannen (81%) door de omgeving wordt gewezen op hun gehoorverlies, blijft actie uit. Gemiddeld wachten mannen langer dan vrouwen met het zoeken naar een oplossing. De algehele kwaliteit van leven steeg met maar liefst 17 procent bij mannen die binnen zes maanden een hoortoestel gebruikten. Dit blijkt uit onderzoek naar de impact van gehoorverlies door Kantar Public (voorheen TNS Nipo) in opdracht van Specsavers.

Kwaliteit van leven onder druk
Mannen wachten, na bewustwording en de acceptatie van gehoorverlies, gemiddeld twee jaar met het zoeken naar een oplossing. Naar verwachting is het gehoor al jaren daarvoor gelijkmatig verslechterd en ‘weggestopt’. Respondenten gaven aan dat gehoorverlies onder meer leidt tot spraakverwarring, onbegrip, frustratie en irritatie die hoog kunnen oplopen. Zowel op de werkvloer als thuis. Drs. René van der Wilk, psycholoog gespecialiseerd binnen de audiologische branche, zegt hierover: “Dit betekent dat mannen hun leven door deze ongemakken – wellicht onbewust – tenminste twee jaar lang laten beïnvloeden. Wat veel mannen zich niet realiseren bij dergelijk uitstelgedrag, is dat de consequenties van slechthorendheid veel verder gaan dan de kwaal zelf. Zo krijgen slechthorenden in het algemeen op den duur vaker gezondheidsproblemen en ervaren ze vaker gevoelens van eenzaamheid en sociale isolatie. Ook ervaren ze frequenter een gebrek aan emotionele steun en voelen zij zich meer buitengesloten van het familieleven.”

Mannen steken kop in het zand
Momenteel krijgen mannen, vergeleken met vrouwen, al op jongere leeftijd te maken met een afname van het gehoor. Dit komt onder meer door het gebrek aan gehoorbescherming in hun werkzame verleden. Femke Lavrijssen, hoorzorgmanager bij Specsavers Nederland: “Het onderzoek bevestigt onze ervaring in de praktijk; mannen constateren op jongere leeftijd de eerste ongemakken van gehoorverlies maar laten deze lang links liggen. Maar liefst de helft geeft voorrang aan andere gezondheid gerelateerde kwesties. Het ís ook moeilijk om te accepteren dat je gehoor achteruit gaat, men voelt zich vaak nog te jong voor een dergelijke kwaal. Ruim 60 procent geeft ook aan dat het gehoorverlies niet dusdanig is dat een hoortoestel nodig is. De vraag is of je die afweging zonder deskundig advies zelf kunt maken. Door gehoorverlies tijdig aan te pakken, rem je de achteruitgang en krijgen mannen sneller grip op de niet te onderschatten psychologische en emotionele impact ervan.”

Top 5 verbeteringen na aanpak gehoorverlies
Van mannen met erkende hoorproblemen in de leeftijdscategorie 55+ draagt 48 procent geen hoortoestel. Mannen die hun gehoorverlies lange tijd* niet erkenden merken, sinds gebruik van een hoortoestel, een aanzienlijke verbetering in de interactie met hun omgeving. Na gebruik van een hoortoestel kregen/hadden mannen minder…

1. …vaak de vraag om iets te herhalen (29% verbeterd)
2. …last van spraakverwarring (28% verbeterd)
3. …last van frustratie omdat ze niet begrepen werden (28% verbeterd)
4. …moeite om vrouwen en kinderen te verstaan (27% verbeterd)
5. …irritaties in de huiselijke sfeer (27% verbeterd)

*Tussen de 18 en 24 maanden.

 Enkele overige resultaten uit het onderzoek op een rij

• Meer dan 40 procent van de mannen heeft langer gewacht met het maken van een afspraak voor hun hoorprobleem dan voor een andere afspraak omtrent hun gezondheid.
• De drempel om een hoortoestel aan te schaffen blijkt toch hoog te zijn. Zowel in prijs (40%), als in moeite, geen zin/tijd om naar een audicien te gaan (23%).
• Vrouwen nemen gemiddeld gezien eerder actie dan mannen om iets aan hun gehoorverlies te doen – gemiddeld 20 maanden tegenover 24 maanden voor mannen.
• Mannen met een hoortoestel die snel handelden (binnen zes maanden) genieten aanzienlijk meer van het leven (stijging van 20%) dan toen ze nog met gehoorklachten rondliepen, de relaties met collega’s en leidinggevenden verbeterden (stijging van 13%) en het is makkelijker om te ontspannen (stijging van 15%).
• Ondanks signalen uit de omgeving vindt ruim één derde van de mannen (35%) het gehoorverlies onvoldoende om een hoortoestel aan te schaffen.
• Mannen verwachten hiernaast dat ze moeten inleveren op hun zelfvertrouwen; 15 procent zou zich minder zelfverzekerd voelen wanneer zij een hoortoestel zouden dragen.

Top 5 ergernissen als gevolg van gehoorverlies
Mannen die door hun omgeving worden gewezen op mogelijke symptomen van gehoorverlies, geven aan dat de volgende irritaties impact hebben op hun relaties met anderen:

1. Mensen vinden het vervelend om te moeten herhalen wat ze hebben gezegd (32%)
2. Mensen worden ongeduldig wanneer ik ze niet meteen versta (15%)
3. Er zijn vaker irritaties onderling (12%)
4. Mensen denken dat ik niet geïnteresseerd ben (11%)
5. We voeren minder gesprekken met elkaar (8%)

Experts aan het woord
“Psychische problematiek zoals depressiviteit doet zich onder slechthorende mannen vaker voor dan onder goedhorenden.” – Drs. René van der Wilk, psycholoog gespecialiseerd binnen de audiologische branche

“Gehoorverlies bij ouderen is eigenlijk een onzichtbare handicap waarvan de (psychische) impact enorm is. Dit is zorgelijk, als je bedenkt dat er in Nederland 1,5 miljoen slechthorenden zijn (10% van de bevolking). Het hoorprobleem tijdig aanpakken voorkomt sociale isolatie, waardoor het gemakkelijker is om communicatief deel te blijven nemen aan de samenleving. Idealiter stapt men eerder op de audicien af en gaat de gemiddelde leeftijd bij aanschaf van een hoortoestel (72 jaar) de komende jaren drastisch omlaag.” – Dr. ir. J.A.P.M. de Laat, klinisch-fysicus – audioloog verbonden aan het LUMC

Over het onderzoek
In januari 2018 onderzocht onderzoeksbureau Kantar Public de korte- en langetermijnimpact van gehoorverlies onder Nederlandse mannen tussen de 55 en 80 jaar oud. Hoe ervaren mannen, die op jongere leeftijd last krijgen van gehoorverlies, hun leven vóór en na het gebruik van een hoortoestel? In totaal zijn ruim 2.300 Nederlanders (1.811 mannen en een controlegroep van 552 vrouwen) ondervraagd. Het complete onderzoeksrapport is hier te downloaden.