Nederlanders egoïstisch in zoektocht naar geluk

‘Streven naar geluk is mooi, maar het mag geen obsessie worden’ en ‘In de jacht naar geluk en succes kunnen we onszelf soms voorbijlopen’, zo sprak koning Willem-Alexander in zijn kersttoespraak. Maar in hoeverre lopen Nederlanders, naast zichzelf, wellicht juist anderen voorbij? Verbinden ze hun geluk met name enkel aan hun persoonlijke situatie? Niets menselijks is ons vreemd, zo blijkt uit onderzoek van No Ties.

85% van de Nederlanders is gelukkig
Het welzijn van ons, Nederlanders, is regelmatig onderwerp in het maatschappelijk debat. Hoe mensen hun leven ervaren is een van de indicatoren die weergeven hoe het met het land is gesteld. Het merendeel (85%) van de Nederlanders geeft 2019 een voldoende of hoger. 65-plusser zijn, net als jongeren onder de 25 jaar, nog relatief iets meer tevreden (respectievelijk 88% en 90%). En het jaar 2020 gaat tenminste net zo goed of beter worden, zo verwacht 94% van de ondervraagden.

Geluk hangt vooral samen met persoonlijke levensgebeurtenissen.
Uit diverse studies[1] is gebleken dat het welzijn van mensen na positieve of negatieve levensgebeurtenissen in ieder geval voor korte tijd kan veranderen. Zo wordt ook in dit onderzoek weer bevestigd.

Werken ‘op zich’ heeft geen invloed op het ‘persoonlijke’ leven. Beide groepen, werkers en niet-werkers, geven het leven eenzelfde cijfer. Maar als men werkt én de kans groot acht om in 2020 werkloos te worden, daalt het aandeel dat het leven een voldoende geeft naar 75%. Nog belangrijker is de relatie met een partner. Acht men de kans aanwezig, hoe klein ook, komend jaar ‘uit elkaar te gaan’, dan geeft nog slechts 55% van deze Nederlanders het leven een voldoende.

Zolang een mogelijk negatieve gebeurtenis echter nog niet direct persoonlijk is, zoals bijvoorbeeld negatieve spaarrente, economische recessie of de val van het kabinet, dan is de impact van de geachte kans op de perceptie van geluk gering tot nihil.

Ook positieve vooruitzichten beïnvloeden het geluk, alhoewel in mindere mate. En interessant genoeg, met name de ‘materialistische’ gebeurtenissen, zoals het vooruitzicht om een (elektrische) auto te gaan kopen. Het vooruitzicht op een baby of samenwonen/trouwen lijkt, vreemd genoeg, eerder negatieve spanningen op te roepen dan dat het euforie met zich mee brengt.

Uitkijken naar persoonlijke of nationale evenementen is een goed teken. Hebben mensen namelijk niets om naar uit te zien, dan daalt de tevredenheidsscore naar 80%. Nederlanders verheugen zich voor 2020 met name op het EK-voetbal (36%) en de olympische spelen (32%). De Dutch Grand Prix (formule 1) in Zandvoort wint het qua voorpret van het Eurovisie Songfestival (26% versus 18%).

Uiteraard maakt men zich ook zorgen
Het gaat een keer mis in de zorg; meer dan de helft van de Nederlanders (52%) maakt zich zorgen dat patiënten ziek naar huis worden gestuurd of zelfs overlijden. Ook over het onderwijs maakt 35% zich zorgen. Kunnen alle kinderen naar school en/of gaan ze achterlopen? Maar deze zorgen over de toekomst beïnvloeden het huidig geluk nagenoeg niet.

Op de derde plek op het ‘zorgenlijstje’ staan grote milieurampen (34%). Duurzaamheid en milieu zijn belangrijke thema’s. Het kabinet trekt in 2020 extra geld uit om investeringen in milieu- en klimaatvriendelijke technieken te stimuleren voor ondernemers. Dat blijkt uit de Milieulijst 2020, die is gepubliceerd in de Staatscourant. Daarnaast trekt het kabinet € 10 miljoen extra uit voor initiatieven op het gebied van de circulaire economie.

Ondanks de zorgen over het milieu, zijn de eigen goede voornemens, als mensen die al hebben, met name gericht op het persoonlijke en korte termijn geluk. Naast de gebruikelijke voornemens om meer te bewegen (24%) en af te vallen (22%), scoren met name ‘minder druk maken/minder stressen’ (21%) en ‘meer tijd voor mezelf’ (17%) het hoogst. Duurzamer leven (11%) of meer specifiek bijvoorbeeld minder vlees eten (8%) of minder vliegen (1%) scoren een stuk lager. Zoals reeds uit eerder onderzoek (https://noties.nl/nieuws/#duurzaamheid ) bleek, zoekt de overgrote meerderheid (76%) de oplossing toch vooral bij de (grote) bedrijven. Het is aan hen om meer te doen om het klimaat te beschermen, zo vindt men.

Klaar met geluk
En in hoeverre mogen mensen zelf bepalen dat ze een goed en gelukkig leven hebben gehad, maar dat het nu klaar is, voltooid? Die ethische vraag houdt de Tweede Kamer al een hele tijd bezig. Nederlanders schatten de kans dat de wet ‘voltooid leven’ (die euthanasie mogelijk maakt voor mensen op hoge leeftijd die levensmoe zijn) in 2020 wordt ingevoerd, gemiddeld in op 31%. Maar 6% geeft het een grote kans.

Een belangrijk onderwerp, met name voor mensen die aan de vooravond staan van een verhuizing naar een verzorg- of verpleeghuis. Van de, weliswaar kleine, groep die de kans op deze gebeurtenis aanwezig acht in 2020 (hoe klein ook), geeft een op de drie mensen het leven een onvoldoende. De vraag is nu of deze mensen zich na een dergelijke levensgebeurtenis weer zodanig kunnen aanpassen, dat het welzijnsgevoel naar het oude niveau terugkeert of dat het oude niveau niet meer gehaald wordt. De resultaten van studies[2] hierover zijn verdeeld.