Leefstijl van kinderen beïnvloed door corona-maatregelen

Minder bewegen, meer snacken en gewichtstoename

De corona-maatregelen hebben een negatieve invloed gehad op de leefstijl van kinderen de afgelopen maanden. Dat blijkt uit onderzoek van kinderartsen aan het Maastricht UMC+, in samenwerking met andere Nederlandse ziekenhuizen. Een deel van de kinderen die door de maatregelen en het sluiten van scholen en sportclubs veelal thuis moesten blijven, is aangekomen, meer ongezonde tussendoortjes gaan eten en minder gaan bewegen. Dr. Anita Vreugdenhil, kinderarts van het Maastricht UMC+, onderstreept het belang van de onderzoeksresultaten voor de toekomstige besluitvorming bij een eventuele tweede golf en de rol die ouders kunnen vervullen in het verbeteren van de leefstijl.

Op 16 maart 2020 werd het besluit genomen om de scholen te sluiten in verband met de uitbraak van het coronavirus. Ook sportclubs moesten hun deuren sluiten. Inmiddels zijn deze instellingen weer open, maar in de tussenliggende periode kwam de dagindeling van kinderen er opeens heel anders uit te zien. Voor de Maastrichtse onderzoekers op dat moment het signaal om de invloed van de maatregelen op het leefstijlgedrag van kinderen te gaan onderzoeken.

Vragenlijsten en beweegmeters
In de zogeheten COLC-studie (COVID-19, Obesity and Lifestyle in Children) zijn vragenlijsten over het leefstijlpatroon uitgezet onder 189 kinderen (en hun ouders) door het gehele land. Een deel van de kinderen had daarnaast ook de beschikking over een ‘slimme’ beweegmeter. Op verschillende momenten tijdens de coronacrisis zijn de vragenlijsten ingevuld. Er werd onder meer gekeken naar het voedingspatroon, fysieke activiteit, gewichtsontwikkeling, slaapgedrag en of kinderen gebruikmaken van online mogelijkheden om meer te bewegen. De algehele conclusie is dat de leefstijl er bij een groot deel van de kinderen op achteruit is gegaan.

Gewichtstoename
Uit de onderzoeksresultaten blijkt onder meer dat één op de drie kinderen aangeeft meer ongezonde snacks te zijn gaan eten tijdens de coronacrisis. Daarbij is 75 procent van de jongelingen minder gaan bewegen, gemiddeld 51 minuten per dag minder dan vorig jaar rond dezelfde tijd. Waar vorig jaar 64 procent van de kinderen nog de beweegnorm haalde (van één uur matig-intensieve beweging per dag), was dat tijdens de coronacrisis nog maar 20 procent. Verder geeft één op de vijf kinderen aangekomen te zijn. Bij kinderen die al overgewicht hadden, is dat percentage nog hoger, namelijk zo’n 40 procent. Ook bij de ouders is het negatieve effect op hun gewicht waarneembaar.

Waakzaamheid
“De dagindeling van kinderen is door de sluiting van de scholen nu eenmaal ontregeld geraakt”, zegt Vreugdenhil. “Dat kan bijvoorbeeld stress met zich meebrengen of verveling in de hand werken en resulteren in ongezonder eetgedrag. Ook sportclubs waren veelal gesloten, waardoor kinderen veel minder werden uitgedaagd om actief te gaan bewegen.” Waakzaamheid is dan ook geboden volgens Vreugdenhil: “Overgewicht op jonge leeftijd heeft namelijk nadelige gevolgen voor de gezondheid, zoals een verhoogd risico op diabetes, hoge bloeddruk en leververvetting. Onze bevindingen spelen dan ook niet alleen een belangrijke rol in de besluitvorming bij een eventuele tweede golf, maar benadrukt ook dat er werk aan de winkel is om de leefstijl bij te stellen nu we hen weer beter kunnen bereiken. Een belangrijke rol daarbij is weggelegd voor de ouders. Zij kunnen extra letten op de leefstijl van hun kinderen door bijvoorbeeld gezondere producten in huis te halen.”

Vervolgonderzoek
De Maastrichtse kinderartsen blijven de effecten van de coronacrisis op de leefstijl van kinderen de komende tijd onderzoeken. Ze willen onder meer nagaan of er verbeteringen optreden nu scholen en sportclubs hun deuren weer hebben geopend of juist weer verslechteren door bijvoorbeeld economische gevolgen en eventuele nieuwe maatregelen.

Voor meer informatie en aanmelden voor de studie, zie: www.mumc.nl/colc-studie.