Economische schade loopt in de tonnen door de overgang
Oproep aan werkgevers om taboe op het onderwerp te doorbreken
De overgang levert (te) veel schade op voor de gezondheid van vrouwen én voor de economie en moet voor eens en altijd uit de taboesfeer gehaald worden. Daarin hebben politiek, werkgevers én vrouwen zelf een rol, stelt Rulanda van Kruysbergen. Zij is bedrijfsarts bij Arbo Unie en expert op het gebied van de overgang. Overgangsklachten worden lang niet altijd herkend. Terwijl uit meerdere onderzoeken blijkt dat 35% van het verzuim van vrouwen tussen de 45 en 55 jaar is gerelateerd aan de overgang. Vrouwen met ernstige overgangsklachten verzuimen acht keer vaker dan vrouwen zonder klachten. Goed dat de Week van de Overgang die deze week begint, hier aandacht voor vraagt.
Opvliegers, hartkloppingen, nachtzweten en een frozen shoulder. Maar ook stemmingswisselingen en kwalen die je kunt verwarren met een burn-out. Het zijn klachten die horen bij de overgang. Vrouwen kunnen er wel tien jaar last van hebben. Toch rust er nog een te groot taboe op. Bij de politiek, bij werkgevers, maar ook bij de vrouwen zelf. En dit zorgt voor problemen op meerdere vlakken. Arbo Unie doet om een oproep om dit taboe te doorbreken.
10% minder verzuim
Het onnodige verzuim door de overgang zorgt voor flinke economische schade. De kosten voor een gezondheidszorginstelling waar veel vrouwen werken komen zelfs op 600.000 euro per jaar, zo berekende Arbo Unie. Rulanda van Kruysbergen, bedrijfsarts bij Arbo Unie denkt dat meer aandacht op de werkvloer voor de overgang het verzuim kan terugdringen met maar liefst 10%. “Dat scheelt tonnen per jaar. De moeite waard voor werkgevers om mee aan de slag te gaan. Met praktische zaken kunnen zij vrouwen helpen omgaan met de overgang. Denk aan het faciliteren van opfrismomenten, rust- of doucheruimtes en flexibele werktijden. Er zijn ook bedrijfsspecifieke maatregelen denkbaar. Vrouwelijke conducteurs in de overgang kunnen beter niet worden ingezet op treinen zonder toilet, omdat zij veel moeten drinken. Verpleegkundigen met gewrichtsklachten als gevolg van de overgang kunnen prima een aantal jaar ander werk doen. Om ná de overgang terug te keren in hun oude rol. “
Open cultuur
Maar ook een open en veilige cultuur, waarin de overgang bespreekbaar is en waarin hierover geen flauwe grappen worden gemaakt bij de koffieautomaat is belangrijk. Van Kruysbergen: “Geef via intranet informatie over de overgang. Zorg dat vrouwen met collega’s of leidinggevenden hierover kunnen praten. Laat HR-managers en leidinggevenden workshops volgen. Dat bewustwording werkt, bewees een zorgorganisatie in het noorden van Nederland. Na een training voor vrouwelijke én mannelijke leidinggevenden nam het verzuim met enkele procenten af. Vrouwen zelf onderschatten vaak de problemen die de overgang kan veroorzaken en denken bij klachten niet direct aan de overgang. Regelmatig belanden ze bij een psycholoog, omdat een burn-out wordt vermoed. Denken vrouwen wel dat ze in de overgang zitten, dan praten ze er uit schaamte niet over.”
Week van de overgang
Kennis van en aandacht voor de overgang nemen toe. Eind 2022 diende Voices for Women de petitie “Meer onderzoek naar (onverklaarde) gezondheidsklachten van vrouwen” in bij Ernst Kuipers, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De OVAL – brancheorganisatie van arbodiensten, interventiebedrijven en adviesbureaus, waarbij ook Arbo Unie is aangesloten – gaat binnenkort in gesprek met het ministerie van VWS en werkgeversorganisaties.
En van 17 tot en met 23 april is er de Week van de Overgang. Dat moet leiden tot meer aandacht voor de overgang op de werkvloer. Dat is hard nodig volgens Van Kruysbergen, want door de vergrijzing en het stijgende aantal vrouwen op de arbeidsmarkt wordt dit probleem alleen maar groter. Voor de (mentale) gezondheid van vrouwen tussen de 40 en 60 én voor onze economie.