Schoolkantines gezonder door begeleiding
Het aanbod én de uitstraling van schoolkantines wordt gezonder als scholen begeleiding krijgen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Irma Evenhuis. Goed nieuws, want een gezond voedselaanbod op school kan jongeren stimuleren tot gezondere voedselkeuzes. En jong geleerd is oud gedaan. Evenhuis promoveert op 11 november aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
In Nederland heeft 1 op de 7 jongeren tussen de 12 en 17 jaar (ernstig) overgewicht. Jongeren komen overal in aanraking met eten en drinken: online, onderweg naar school, tijdens de pauze en na schooltijd. Het overgrote deel daarvan bestaat uit producten die niet in de Schijf van Vijf passen. Willen we dat jongeren gezonder leven en opgroeien, dan is het belangrijk dat zij ook op school gezond kunnen eten en drinken. Dat is immers de plek waar ze groot deel van hun tijd doorbrengen.
Maar wat is gezond en hoe presenteer je dat aan de leerlingen? Dat is iets waar scholen nog mee worstelen en daarom graag hulp bij krijgen. Het Voedingscentrum biedt scholen een set richtlijnen die aangeeft hoe scholen hun kantines gezonder kunnen maken. Nu blijkt dat wanneer scholen geholpen worden met de implementatie daarvan, de kantines ook daadwerkelijk gezonder worden dan kantines van scholen die alleen de richtlijnen, maar geen begeleiding ontvingen.
Een gezonde schoolkantine
Een gezonde schoolkantine is volgens het Voedingscentrum een plek waar jongeren makkelijk gezondere keuzes kunnen maken. In een gezonde schoolkantine valt het oog van de leerlingen meteen op de gezondere keuze: volkoren broodjes met gezond beleg, groente en fruit. Water is de logische dorstlesser.
Dezelfde richtlijnen, unieke aanpak
Evenhuis: “Elke school is uniek. De één heeft een grote kantine met professionele catering en de ander is juist kleiner en maken en verkopen leerlingen zelf de producten. Echter, de richtlijnen zijn van toepassing op alle kantines. Daarom is het belangrijk dat elke school een eigen implementatieplan maakt samen met alle betrokkenen, zoals de cateraar, docenten, ouders, leerlingen en de gezondheidsbevorderaars van de GGD. Daarin spreken ze af wat ze willen bereiken en wie erbij betrokken zijn. Mijn onderzoek laat zien dat wanneer scholen ondersteuning krijgen bij het implementeren van die richtlijnen, dat een positief effect heeft op zowel het aanbod als de uitstraling van de kantine. Bovendien zijn de betrokkenen gemotiveerder en krijgen ze meer kennis waardoor ze uiteindelijk juist weer minder ondersteuning nodig hebben.”
Hoe die begeleiding eruit ziet, kan heel verschillend zijn. De middelen die het beste geëvalueerd werden door de scholen zijn het persoonlijke bezoek en advies van een Schoolkantine Brigadier en online tools zoals de Kantinescan, een stappenplan, de brochure waarin de richtlijnen worden uitgelegd en de factsheet met wensen en behoeftes van leerlingen.
10 jaar Schoolkantine Brigade
De onderzoeksresultaten worden gebruikt om het programma De Gezonde Schoolkantine van het Voedingscentrum te verbeteren en scholen nog beter te ondersteunen, onder andere met de Schoolkantine Brigadiers. De aanpak met De Schoolkantine Brigade is niet nieuw. Het Voedingscentrum stuurde in 2010 voor het eerst brigadiers op pad om scholen in het voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs te begeleiden bij het gezonder maken van hun kantines. Sindsdien zijn bijna alle scholen met een schoolkantine bezocht.
Schalenuitreiking
Ter gelegenheid van het 10-jarige bestaan van de Schoolkantine Brigade reiken de brigadiers op 12 november virtueel Schoolkantine Schalen uit aan een aantal scholen die hard hebben gewerkt om hun aanbod en uitstraling op orde te krijgen. Zij ontvangen op feestelijke wijze een gouden of zilveren Schoolkantine Schaal waarmee zij kunnen laten zien dat hun kantines voor het schooljaar 2020-2021 respectievelijk voor 80% of 60% uit gezondere keuzes bestaat.