‘Ruim 2 miljoen patiënten met rug- en nekklachten’

Schadepost Nederland loopt in de miljarden

Het aantal geregistreerde patiënten met rug- en nekklachten in ons land is vorig jaar voor het eerst door de grens van twee miljoen gebroken. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het RIVM, het onderzoeksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De BV Nederland lijdt hierdoor een schade van ettelijke miljarden euro’s. Volgens Gitte Tønner, voorzitter van de Nederlandse Chiropractoren Associatie (NCA), koersen we af op “een probleem van epidemische omvang”. Chiropractoren zijn experts op het gebied van rug- en nekklachten.

Massaal
“We zien het allemaal in onze omgeving: mensen die massaal – en vaak al op jonge leeftijd – uren achtereen in starre houdingen zitten of hangen: met hun gsm, op de laptop, voor de tv, in een auto en op de zaak aan een bureau. Dat is funest voor je wervelkolom”, reageert Tønner. “Rug- en nekklachten groeien op die manier uit tot een probleem van epidemische omvang: volksziekte nummer 1. Mensen zijn niet gemaakt om te zitten, maar om te bewegen. En bewegen doen we veel te weinig.”

Meer vrouwen patiënt
Volgens het RIVM stonden in 2017 bij de huisartsen bijna 859.000 mannen en 1,17 miljoen vrouwen geregistreerd met rug- en nekklachten. Omgerekend: 10,1% van alle mannen en 13.5% van alle vrouwen. In wezen zijn dat er nog meer. Want veel mensen gaan rechtstreeks naar een chiropractor of andere therapeut, omdat geen verwijsbrief van de huisarts nodig is. Anderen gaan zelf dokteren. Ten opzichte van 2016 steeg het aantal patiënten in 2017 met zo’n 80.000. Dat zijn er omgerekend circa 1.500 per week netto.

Klachten per regio
Rugklachten komen het meest voor in de regio’s Zuid-Limburg (13,8%), Gelderland-Zuid (11,3%), Friesland (10,9%) en Limburg-Noord (10,5%) en het minst in Zaanstreek-Waterland (6,2%), Hollands Midden (7,2%) en Twente (7,7%). Het gemiddelde bedraagt 9,1 %. Limburg-Zuid (11,8%) is ook koploper bij nek- en schouderaandoeningen, gevolgd door Gooi & Vechtstreek (11,4%), Noord-Limburg (11,3%) en West-Brabant (10,7%). De laagste percentages scoren Zaanstreek-Waterland (6,2%), Utrecht (6,9%) en Hollands Midden (7,1%). Het landelijk gemiddelde bij nek- en schouderaandoeningen bedraagt 8,8%.

Voor meer info: https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/nek-en-rugklachten/regionaal-internationaal/regionaal

Boosdoeners
Grootste boosdoener onder rug- en nekklachten is lage rugpijn zonder uitstraling (614.000 patiënten), kort daarop gevolgd door zogenoemde rugsymptomen/klachten (590.000 patiënten). Op de derde plaats staan neksymptomen/klachten (407.000 patiënten) en op de vierde plaats lage rugpijn met uitstraling (261.000 patiënten). Hierna valt er qua aantal een flink gat naar syndroom cervicale wervelkolom (nek-bovenrugpijn, stijfheid en vermoeidheid) met 44.000 patiënten. Het rijtje met de grootste klachten wordt afgesloten met spondolyse wervelkolom (artrose of slijtage in nek of onderrug) met 19.000 patiënten.

Alle sociale lagen
Rugpijn komt in alle sociale lagen van de bevolking voor – zowel in rijke als in arme landen, aldus The Lancet. Het tijdschrift stelt dat in Europa rugpijn de meest voorkomende, gediagnostiseerde reden voor ziekteverzuim. Chronische rugpijn leidt vaak tot verlies van een baan, gezinsproblemen, sociaal isolement en geldproblemen. De economische schade als gevolg van rugpijn is vergelijkbaar met die van hart- en vaatziekten, kanker, geestelijke gezondheidszorg en auto-immuunziekten, stelt The Lancet.

Grote schadepost
Rug- en nekklachten kosten de maatschappij enorm veel geld. Actuele cijfers daarover zijn niet beschikbaar, maar in 2011 bedroegen de zorgkosten alleen al € 1,3 miljard. De economische schade is, als gevolg van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid, vele malen groter. Ter indicatie: Het gezaghebbende medisch-wetenschappelijke tijdschrift The Lancet berekende voor 2007 een bedrag van € 3,5 miljard.

Op het lijf geschreven
Als het om rugpijn gaat adviseert The Lancet te stoppen met dure MRI-scans, paracetamol, spierverslappers, opioïden, steroïde injecties en operaties. Het tijdschrift geeft liever een ‘go’ aan promotie van positieve gezondheid: een therapie zonder geneesmiddelen, gecombineerd met adviezen om veel te bewegen en oefeningen te doen.

“Dat is een chiropractor op het lijf geschreven”, stelt NCA-voorzitter Tønner. Zij zegt dat chiropractoren door hun manier van behandelen veel geld kunnen besparen. “Wanneer wij op grotere schaal onze kennis en handen kunnen gebruiken, dan scheelt dat qua dure operaties in ziekenhuizen, injecties en verslavende pillen. Maar het meeste resultaat kunnen we boeken in samenwerking met andere disciplines in de eerstelijnszorg, zoals huisartsen. En samen met de overheid, natuurlijk”, aldus Tønner.

Naar Deens model
Hiervoor moeten bestaande professionele barrières worden geslecht en moet een gezamenlijke manier van werken worden ontwikkeld, vindt The Lancet. Dat gaat het snelst als er in Nederland een universitaire opleiding chiropractie komt naar Deens model. In Denemarken trekken studenten chiropractie en studenten geneeskunde de eerste drie jaar voor hun bachelor samen op in de collegezalen. Daarna scheiden elkaars wegen en gaan ze nog twee jaar door voor hun eigen masters.

In Nederland bestaat nog geen opleiding chiropractie, waardoor samenwerking tussen medische disciplines vaak moeizaam van de grond komt. Op lokaal niveau zijn al wel succesvolle pacten gesloten tussen huisartsen, chiropractoren en fysiotherapeuten. Maar na vertrek van een huisarts duurt het vaak een poos voordat de samenwerking opnieuw op gang komt.

Doelgerichte oefeningen
De aanpak van een chiropractor, die één op één met een patiënt werkt, kan relatief snel vruchten afwerpen. De diagnose wordt, na anamnese en onderzoek, uitgebreid besproken met de patiënt. Die krijgt uitleg over alle facetten van de behandeling en – als er geen complicaties zijn – het advies om zoveel mogelijk in beweging te blijven en niet thuis te blijven van werk. Meestal krijgt iemand ook bepaalde oefeningen mee om dagelijks thuis uit te voeren, adviezen over werk/zit/slaaphouding en eventueel over voeding. En komt de chiropractor zogenoemde ‘red flags’ tegen, dan stuurt hij iemand meteen door naar een andere medicus.

Wat kun je zelf doen?
Zitten en hangen is funest voor ons lijf: we zijn gemaakt om te bewegen. Meer bewegen betekent minder rugpijn.

Enkele tips:

– Sta elk half uur op van je stoel en wandel een stukje naar een collega voor overleg (dus niet mailen of bellen)

– Vergader en telefoneer staand

– Gebruik de lunchpauze ook voor een korte wandeling: beter 3 x 20 minuten dan 1 x 1 uur achter elkaar

– Pak vaker de trap in plaats van de lift of de roltrap, zeker als je de trap af gaat

– Wees je er ook van bewust dat je rechtop zit en dat je knieën lager liggen dan je heupen. Een voetensteun en een kussentje voor je onderrug kunnen daarbij helpen

– Op YouTube staan work-outs die je vanachter je bureau kunt doen